Hộ kinh doanh có xuất hóa đơn VAT được không? Đây có lẽ là câu hỏi đang được nhiều người quan tâm trong tình hình hiện tại vì các quy định về thuế và kiểm soát tài chính ngày càng chặt chẽ hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về vấn đề này, từ các quy định pháp lý cho đến thực tế hoạt động của hộ kinh doanh tại Việt Nam.
Khái niệm và đặc điểm của hộ kinh doanh và hóa đơn VAT
Hộ kinh doanh là gì?
Hiện nay không có quy định nào định nghĩa về hộ kinh doanh.
Tuy nhiên, tại khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP có quy định: “Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ”.
Hộ sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, diêm nghiệp, buôn bán hàng rong, ăn vặt, buôn bán, kinh doanh lưu động, thời vụ, người làm dịch vụ thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng tại địa phương. Một vài đặc điểm của hộ kinh doanh
- Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân và con dấu riêng. Tuy nhiên, nếu chủ hộ muốn có con dấu riêng thì vẫn có thể tự khắc tên kinh doanh, địa chỉ, mã số thuế.
- Đăng ký kinh doanh có thể là cá nhân hay hộ gia đình.
- Hộ kinh doanh cá nhân chỉ có thể kinh doanh tại một địa điểm cụ thể.
- Nguồn nhân công lao động có thể sử dụng không quá 10 người.
Hộ kinh doanh có một số đặc điểm nổi bật:
- Quy mô nhỏ: Thường có số lượng lao động ít và vốn đầu tư không lớn.
- Đơn giản trong quản lý: Hộ kinh doanh không cần phải tuân thủ nhiều quy định phức tạp như các doanh nghiệp khác.
- Lợi ích thuế: Hộ kinh doanh có thể được áp dụng mức thuế thấp hơn so với doanh nghiệp lớn.
Hóa đơn VAT là gì?
Hóa đơn VAT hay hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn đỏ là chứng từ do Bộ Tài chính phát hành hoặc doanh nghiệp tiến hành tự in trong trường hợp đã đăng ký mẫu với Cơ quan thuế. Hóa đơn VAT do người bán lập, xuất cho người mua hàng hóa, dịch vụ để ghi nhận giá trị hàng hóa, dịch vụ đã bán, đã cung cấp để phục vụ cho việc kê khai, nộp thuế GTGT.
Căn cứ theo Khoản 1, Điều 8, Nghị định 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 định nghĩa về hóa đơn GTGT như sau:
- Hóa đơn giá trị gia tăng là hóa đơn dành cho các tổ chức khai thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ sử dụng cho các hoạt động:
- a) Bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong nội địa;
- b) Hoạt động vận tải quốc tế;
- c) Xuất vào khu phi thuế quan và các trường hợp được coi như xuất khẩu;
- d) Xuất khẩu hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra nước ngoài.
Như vậy, hiểu đơn giản hóa đơn VAT là hóa đơn do các các đơn vị, doanh nghiệp khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ lập cấp cho người mua, ghi nhận thông tin bán hàng hóa dịch vụ cho các hoạt động trong nội địa, các hoạt động vận tải quốc tế hay hoạt động xuất nhập khẩu theo quy định.
Hóa đơn VAT có thể được lập dưới dạng hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn giấy do cơ quan thuế đặt in. Hóa đơn VAT có các đặc điểm sau:
- Hóa đơn có giá trị pháp lý cao, được lập theo quy định của Pháp luật về hóa đơn, chứng từ.
- Sử dụng trong các tổ chức khai và tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ.
- Phải được đơn vị/ doanh nghiệp thông báo phát hành với cơ quan thuế trước khi sử dụng.
Đặc điểm xuất hóa đơn của hộ kinh doanh
Xuất hóa đơn VAT và quy định pháp lý liên quan
Hóa đơn VAT đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hệ thống quản lý thuế tại Việt Nam. Vậy liệu hộ kinh doanh có thể xuất hóa đơn VAT hay không? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố nhất định mà chúng ta sẽ phân tích dưới đây.
Quy định về hóa đơn VAT
Chúng ta cần nhìn nhận rằng không phải tất cả các loại hình kinh doanh đều có quyền xuất hóa đơn VAT. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, chỉ những tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh đăng ký thuế theo phương pháp khấu trừ mới có quyền xuất hóa đơn giá trị gia tăng.
Đối với hộ kinh doanh, nếu đăng ký theo phương pháp khoán thì họ sẽ không đủ điều kiện để xuất hóa đơn VAT. Điều này đồng nghĩa với việc hộ kinh doanh muốn xuất hóa đơn VAT cần phải thay đổi hình thức đăng ký thuế.
Điều kiện để hộ kinh doanh xuất hóa đơn VAT
Hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tính thuế
Để có thể xuất hóa đơn VAT, hộ kinh doanh cần phải áp dụng phương pháp tính thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật. Có hai phương pháp chính là phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp. Nếu hộ kinh doanh áp dụng phương pháp khấu trừ thì cần phải xuất hóa đơn VAT đầy đủ.
Giấy phép kinh doanh hợp lệ
Một yếu tố quan trọng khác là hộ kinh doanh cần phải có giấy phép kinh doanh hợp lệ. Chỉ khi có giấy phép này, hộ kinh doanh mới có thể thực hiện các giao dịch thương mại hợp pháp và đủ điều kiện để xuất hóa đơn.
Thực trạng hộ kinh doanh và hóa đơn VAT
Trong thực tế, nhiều hộ kinh doanh đã tìm cách xuất hóa đơn VAT để phục vụ nhu cầu của khách hàng. Việc này đem lại sự minh bạch trong giao dịch và giúp ghi nhận doanh thu một cách chính xác hơn. Tuy nhiên, không ít hộ kinh doanh còn chưa hiểu rõ về quy định này và vẫn hoạt động theo phương pháp khoán.
Điều này dẫn đến nguy cơ vi phạm pháp luật và bị xử lý bởi cơ quan thuế. Hơn nữa, việc không xuất hóa đơn VAT cũng khiến cho hộ kinh doanh khó khăn trong việc chứng minh nguồn thu nhập, ảnh hưởng đến khả năng vay vốn hoặc thực hiện các giao dịch lớn.
Phân biệt hóa đơn VAT và hóa đơn bán hàng
| Tiêu chí | Hóa đơn bán hàng | Hóa đơn VAT |
| Đối tượng sử dụng | Dành cho các tổ chức, cá nhân khai, tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp sử dụng cho các hoạt động:
|
Dành cho các tổ chức khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ sử dụng cho các hoạt động:
|
| Nội dung hóa đơn | Không ghi thuế suất và tiền thuế GTGT. |
|
| Kê khai hóa đơn |
|
|
| Hạch toán | Phần thuế trên hóa đơn đầu vào sẽ được cộng trực tiếp vào nguyên giá tài sản. | Phải hạch toán tách biệt thuế GTGT đầu vào, đầu ra và nguyên giá tài sản để tính khấu trừ. |
Hộ kinh doanh có được xuất hóa đơn GTGT không?
Theo khoản 1 Điều 8 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, hóa đơn giá trị gia tăng là hóa đơn dành cho các tổ chức khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ sử dụng cho các hoạt động:
- Bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong nội địa.
- Hoạt động vận tải quốc tế.
- Xuất vào khu phi thuế quan và các trường hợp được coi như xuất khẩu.
- Xuất khẩu hàng hóa, cung cấp dịch vụ ra nước ngoài.
Cũng theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Luật thuế giá trị gia tăng 2008 (được sửa đổi bổ sung bởi khoản 4 Điều 1 Luật thuế GTGT sửa đổi 2013), phương pháp khấu trừ thuế áp dụng đối với cơ sở kinh doanh thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định pháp luật về kế toán, hóa đơn, chứng từ bao gồm:
- Cơ sở kinh doanh có doanh thu hàng năm từ bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ từ 1 tỷ đồng trở lên, trừ hộ, cá nhân kinh doanh.
- Cơ sở kinh doanh đăng ký tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ thuế, trừ hộ, cá nhân kinh doanh.
Hộ kinh doanh muốn xuất hóa đơn GTGT thì phải làm thế nào?
Theo Điều 23 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, hộ kinh doanh thuộc đối tượng được đặt mua hóa đơn do cơ quan thuế đặt in. Do đó, hộ kinh doanh có thể sử dụng hóa đơn bán hàng của cơ quan thuế đặt in để kê khai thuế GTGT
Hộ kinh doanh đặt mua hóa đơn do cơ quan thuế đặt in như thế nào?
Hộ kinh doanh thuộc đối tượng được cơ quan thuế bán hóa đơn phải có đơn đề nghị mua hóa đơn (theo Mẫu số 02/ĐN-HĐG Phụ lục IA ban hành kèm theo Nghị định) gửi cơ quan thuế khi mua hóa đơn và kèm theo các giấy tờ:
- Người mua hóa đơn phải xuất trình giấy CMND hoặc thẻ căn cước công dân còn trong thời hạn sử dụng theo quy định của pháp luật.
- Hộ, cá nhân kinh doanh mua hóa đơn lần đầu phải có văn bản cam kết (theo Mẫu số 02/CK-HĐG Phụ lục IA ban hàng kèm theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP) về địa chỉ sản xuất, kinh doanh phù hợp với giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký thuế, thông báo mã số thuế…
- Khi đến mua hóa đơn, hộ, cá nhân kinh doanh phải tự chịu trách nhiệm ghi hoặc đóng dấu: tên, địa chỉ, mã số thuế trên liên 2 của mỗi số hóa đơn trước khi mang ra khỏi cơ quan thuế.
Lợi ích của việc xuất hóa đơn VAT đối với hộ kinh doanh
Xuất hóa đơn VAT không chỉ giúp hộ kinh doanh tuân thủ pháp luật mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật mà hộ kinh doanh có thể nhận được khi xuất hóa đơn VAT.
Tăng cường tính minh bạch
Việc xuất hóa đơn VAT tạo ra một hệ thống giao dịch rõ ràng và minh bạch hơn. Điều này rất quan trọng trong việc xây dựng lòng tin với khách hàng, đối tác và cả cơ quan chức năng. Khi mọi giao dịch đều được ghi nhận thông qua hóa đơn, hộ kinh doanh sẽ dễ dàng theo dõi và quản lý doanh thu của mình.
Cơ hội hợp tác và mở rộng quy mô
Nhiều doanh nghiệp lớn, khi có nhu cầu hợp tác với hộ kinh doanh, thường yêu cầu hóa đơn VAT để đảm bảo tính hợp lệ trong các giao dịch. Nếu hộ kinh doanh không có hóa đơn VAT, họ sẽ khó có thể tham gia vào các hợp đồng lớn hoặc tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đối tác đáng tin cậy.
Khả năng tiếp cận nguồn vốn
Đối với ngân hàng và các tổ chức tín dụng, việc xem xét hồ sơ vay vốn thường đi kèm với yêu cầu về hóa đơn VAT. Hộ kinh doanh có xuất hóa đơn VAT sẽ có nhiều cơ hội tiếp cận nguồn vốn hơn, từ đó mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Như vậy, việc hộ kinh doanh có xuất hóa đơn VAT được không không chỉ là một câu hỏi về mặt pháp lý mà còn liên quan mật thiết đến lợi ích kinh doanh lâu dài của hộ kinh doanh đó.
Các bước để hộ kinh doanh có thể xuất hóa đơn VAT
Nếu bạn là chủ hộ kinh doanh và đang muốn xuất hóa đơn VAT, có một số bước quan trọng cần thực hiện để đảm bảo việc này diễn ra đúng quy định. Dưới đây là những bước cụ thể mà bạn cần lưu ý.
Thay đổi phương pháp kê khai thuế
Bước đầu tiên để hộ kinh doanh có thể xuất hóa đơn VAT là thay đổi phương pháp kê khai thuế. Bạn cần thực hiện việc đăng ký thuế theo phương pháp khấu trừ thay vì phương pháp khoán. Điều này có thể thực hiện tại cơ quan thuế nơi bạn đăng ký kinh doanh.
Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử
Sau khi thay đổi phương pháp kê khai thuế, bạn cần đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử. Hóa đơn điện tử không chỉ đơn giản hóa quy trình xuất hóa đơn mà còn giúp bạn dễ dàng theo dõi và quản lý hóa đơn. Để làm điều này, bạn cần tham khảo các nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử uy tín.
Phần mềm kế toán dành cho riêng cho hộ kinh doanh – Fast HKD
FAST Hộ kinh doanh là phần mềm kế toán chuyên biệt dành cho hộ kinh doanh (hộ kinh doanh cá thể, hộ kinh doanh cá nhân), được thiết kế đơn giản, dễ sử dụng và đáp ứng đầy đủ các nghiệp vụ theo Thông tư số 88/2021/TT-BTC. Phần mềm phát triển trên nền tảng web-based, mobile-web và mobile app, cho phép người dùng làm việc mọi lúc mọi nơi trên mọi thiết bị, kể cả điện thoại thông minh.
Các tính năng nổi bật:
Phân hệ bán lẻ:
- Quản lý thông tin khách hàng, kho hàng, hàng hóa, dịch vụ: Giúp hộ kinh doanh nắm bắt đầy đủ và chi tiết thông tin liên quan đến khách hàng và hàng hóa.
- Quản lý giá bán và chính sách chiết khấu: Theo dõi và áp dụng giá bán, chính sách chiết khấu theo một hoặc nhiều đối tượng khách hàng.
- Lập, in phiếu bán hàng (bill): Cho phép lập và in phiếu bán hàng ngay khi xuất bán.
- Phát hành hóa đơn điện tử: Ngay khi xuất bán hoặc định kỳ cuối ngày.
- Hỗ trợ tích hợp các thiết bị bán hàng: Như máy quét barcode, máy in bill, máy in mã vạch.
- Hệ thống báo cáo bán hàng: Đầy đủ và chi tiết, cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết về hoạt động bán hàng.
- Đồng bộ dữ liệu: Giữa phân hệ bán lẻ và phân hệ kế toán để lập sổ sách, báo cáo tài chính, báo cáo thuế theo quy định.
- Đồng bộ dữ liệu: Giữa phân hệ bán lẻ và phân hệ kế toán để lập sổ sách, báo cáo tài chính, báo cáo thuế theo quy định.
Tính năng lập phiếu bán hàng (bill):
- Mã khách/Nhân viên bán/Loại thanh toán: Tự động ngầm định theo thông tin khai báo từ trước.
- Tiền thừa: Tự động tính dựa trên tổng cộng và số tiền khách đưa.
- Tùy chọn cách xuất hóa đơn: Một phiếu bán hàng có thể xuất một hóa đơn riêng hoặc tập hợp nhiều phiếu bán hàng để xuất thành một hóa đơn chung.
- Theo dõi chi tiết: Bao gồm mã hàng, loại, số lượng, giá, tiền, tỷ lệ chiết khấu, chiết khấu.
- Kết nối với máy quét mã vạch: Tự động kiểm tra thông tin mã vạch và thêm hàng hóa/vật tư tương ứng vào màn hình nhập liệu.
- Kết nối với máy in bill: Cho phép in ngay khi lưu phiếu.
- Thiết kế mẫu in bill: Tự thiết kế mẫu in bill riêng theo nhu cầu.
- Tạo khách mới tự động: Khi có phát sinh.
- Cập nhật thông tin khách hàng: Tự động kiểm tra và cập nhật lại thông tin nếu có thay đổi.
Lợi ích khi sử dụng FAST HKD:
- Tiết kiệm thời gian và chi phí: Giúp hộ kinh doanh giảm bớt gánh nặng về ghi chép và quản lý sổ sách kế toán, từ đó tập trung vào hoạt động kinh doanh chính.
- Nâng cao hiệu quả quản lý: Cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết về tình hình tài chính của hộ kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác hơn.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Hỗ trợ lập báo cáo thuế và các báo cáo tài chính theo đúng quy định của cơ quan thuế, tránh rủi ro bị phạt vi phạm.
FAST HKD là giải pháp kế toán tối ưu dành cho các hộ kinh doanh, giúp quản lý tài chính hiệu quả, tiết kiệm thời gian và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Với các tính năng mạnh mẽ và dễ sử dụng, FAST HKD sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy của các hộ kinh doanh trong việc quản lý tài chính.
Vậy thì câu hỏi “Hộ kinh doanh có xuất hóa đơn VAT được không?” đã được giải đáp một cách chi tiết trong bài viết này. Qua phân tích các quy định pháp lý, lợi ích cũng như các bước cần thực hiện, chúng ta có thể thấy rằng việc xuất hóa đơn VAT không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn mang lại nhiều giá trị thực tiễn cho hộ kinh doanh.